2019 yılında Ay’a inen Chang’e 4 uzay aracından elde edilen verileri inceleyen araştırmacılar,uydumuzun yüzeyine inen astronotların Dünya’dakinden 200 kat daha fazla radyasyona maruz kalacağını buldu.
İnsanoğlunun 2024 yılı itibariyle Ay’a yeniden dönme planlarının iyice şekillenmeye başladığı bir dönemde, uydumuzdaki radyasyon seviyesini ortaya koyan bir araştırma yapıldı. Çinli ve Alman bilim insanlarının yaptıkları araştırma, Çin’in 2019 yılında Ay’a gönderdiği robotik iniş takımı ve keşif aracı Chang’e 4’ten alınan veriler ışığında şekillendi.
Science Advances adlı dergide yayınlanan araştırma sonuçlarına göre Ay’a inecek astronotlar, Dünya’daki seviyenin yaklaşık 200 katı daha fazla radyasyona maruz kalacaklar. Astronotların Ay’ın yüzeyinde görev yaptıkları sürede günlük ortalama 1,369 mikroseivert (radyasyonun insan dokuları tarafından emilen miktarını ölçmek için kullanılan birim) radyasyona maruz kalacağını hesaplayan araştırmacılar, bu dozun Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapan astronotların maruz kaldığı dozdan yaklaşık 2.6 kat daha fazla olduğunu ifade etti. Söz konusu değer, kısa aralıklar için güvenli kabul ediliyor. Ancak astronotların görev yapacağı süre düşünüldüğünde bu değerin oldukça yüksek olduğu ve ilave tedbirler alınması gerektiği söylenebilir.
Ay’dan uzak durmak için bir gerekçe değil
Araştırma sonuçları hakkında konuşan Robert Wimmer-Schweingruber isimli fizikçi, “Ay’da ölçtüğümüz radyasyon seviyesi Dünya yüzeyindekinden 200 kat ve New York Frankfurt arası uçuştaki değerden ise 5 ila 10 kat daha yüksek. Astronotların transatlantik uçak yolcusundan çok daha uzun süre radyasyona maruz kaldığı düşünüldüğünde söz konusu rakamların oldukça yüksek olduğu söylenebilir. Ancak bu durum, insanlığın Ay’ı yeniden ziyaret etmesi için bir engel değil.” ifadelerini kullandı.
Araştırmayı yapan ekibin galaktik kozmik ışınlar olarak adlandırıldığı radyasyon türüne uzun süre maruz kalınması halinde ise ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceği belirtiliyor. Katarakt, kanser ile sinir sistemini ve diğer organları etkileyen dejeneretif hastalıklar astronotların karşı karşıya kalabileceği başlıca rahatsızlıklar olarak sıralanmakta.
NASA’nın Artemis görevi kapsamında Ay’da uzun süreli bulunma ve astronotların Ay yüzeyinde yaşaması ve çalışması gibi faaliyetler düşünüldüğünde kurumun söz konusu personeli korumak için ilave tedbirler alması gerekecektir. Wimmer-Schweingruber’in bu konudaki teklifi ise Ay’daki yaşam alanlarını toprağa gömmek olmuş. Bilim insanına göre insanların Ay’da sekiz ila 12 haftaya varan sürelerde kalmasını istiyorsak yaşam alanlarını 50 ila 80 cm arasında bir kalınlığa sahip ay toprağı ile kaplamamız gerekiyor.
