NASA başkanı Jim Bridenstine, Artemis programında 2024 hedefine ulaşmak için önümüzdeki dört yıl içerisinde tam 28 milyar dolarlık bütçeye ihtiyaç duyduklarını söyledi.
Amerikan uzay ajansı NASA, insanlığı tekrar Ay’a indirmek için çalışmalara son sürat devam ediyor. Bugün bazı açıklamalar yapan NASA başkanı Jim Bridenstine, 2024 yılında Ay’a astronot indirme planlarının aynen devam ettiğini söyledi. Bridenstine ayrıca bu büyük hedefe ulaşmak için önümüzdeki dört yıllık süreçte tam 28 milyar dolara ihtiyaç duyduklarını belirtti.
55 yıl sonra insanlık Ay’a geri dönüyor
NASA’nın yeni insanlı Ay programının resmi ismi geçtiğimiz yıl Artemis olarak belirlenmişti. Artemis programı dahilinde önümüzdeki dört yıllık süreçte üç büyük görev planlanıyor. Mürettebatsız Artemis 1 görevi Kasım 2021’de gerçekleşecek. İlk mürettebatlı görev Artemis 2 ise 2023 için planlanıyor. Artemis 2’de en az üç astronot Ay’ın yörüngesine fırlatılacak. Bu astronotlar belli bir süre yörüngede kaldıktan sonra Dünya’ya geri dönecek, yani Ay yüzeyine iniş gerçekleşmeyecek.
NASA’lı astronotların Ay yüzeyine geri dönüşü ise Artemis 3 göreviyle 2024 için planlanıyor. Artemis 3 bu anlamda Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’li Apollo 11’in bir dengi olacak. İnsanlık yaklaşık 55 yıl sonra tekrar Ay’da yürümeye başlayacak. Ayrıca bu görevle birlikte ilk kez bir kadın astronot Ay’a iniş yapacak.
Gerekli bütçe sağlanmazsa işler zor
Jim Bridenstine Artemis programının planladığı gibi ilerlemesi için ciddi bir bütçe gerektiğini söylüyor. 2024’te Ay’a geri dönüş planı tamamıyla ABD Kongresi’nin bütçe kararlarına bağlı durumda. 28 milyar dolarlık Artemis bütçesi ayrılırsa NASA ve partner şirketlerin bu işi başarabileceği söyleniyor. Aksi halde ise işler epey zorlaşacak.
Artemis programının en kritik kısımlarından birisi şu anda SpaceX-Blue Origin-Dynetics üçlüsüne bırakılmış durumda. Bu üç şirket, astronotları Ay yörüngesinden yüzeye indirecek olan iniş araçlarını geliştirecek. NASA şu ana kadar üç şirkete toplam 1 milyar dolara yakın yatırım yaptı. Ancak önümüzdeki yıl için de 3,2 milyar dolarlık ekstra yatırım gerekiyor. Jim Bridenstine, bu rakam Mart ayına kadar sağlanmazsa 2024 planının epey bir zora gireceğini söyledi.
Hedefte Ay’ın güney kutbu var
2024’te iniş yapılacak yerin şimdiden belirlendiğini söyleyen Jim Bridenstine,”Net olarak söyleyelim: Güney kutbuna gidiyoruz. Şu anda NASA’da güney kutbundan başka herhangi bir ihtimal konuşulmuyor bile.” ifadelerini kullandı.
NASA’nın Apollo programı dahilinde Ay’a gönderdiği astronotlar ekvator ve çevresine iniş yapmıştı. Artemis astronotları ise çok daha ilginç bir bölgeye iniş yapıyor olacak. NASA’nın hedefi Ay’ın su buzullarıyla kaplı güney kutbuna astronotlar indirmek ve yeni uzay üssünü bu bölgede inşa etmek.
NASA, Ay yüzeyinde su buzullarının bulunduğunu 2018’de sonuçlanan bir araştırmayla onaylamıştı.Uzay ajansının ifadelerine göre su kütleleri kutup bölgelerinde yer alıyor ve oldukça düzensiz bir dağılışa sahip. NASA buralardaki su kütlelerinin geleceğin insanlı Ay görevleri için hayati önem taşıyacağını söylüyor.
Ay, aslında suyun buz halde bulunabilmesi için çok da uygun bir ortama sahip değil. Gündüz vakti Ay’ın sıcaklığı 100 santigrad dereceyi aşabiliyor. Ancak yörüngesindeki 1.54 derecelik eğiklik nedeniyle Ay’ın kutuplarında hiç güneş ışığı görmeyen bazı bölgeler de var. NASA bu bölgelerdeki sıcaklıkların -157 santigrad dereceyi aşmadığını ve dolayısıyla su buzulları için uygun bir ortam oluşturduğunu söylüyor.
NASA’nın Artemis programına şu ana kadar Avrupa, Japonya, Avustralya ve Kanada‘dan resmi destek gelmiş durumda. Hem bilimsel hem de maddi anlamda iş birlikleri yapılıyor. Önümüzdeki 10-15 yıllık süreçte Kanadalı, Avustralyalı, Japon ve Avrupalı astronotların Ay’da ilk adımlarını attığını görebiliriz.
